Nội Dung Chính
Vùng đất hình chữ S đầy mê hoặc và đáng khám phá đang chờ đón du khách với những trải nghiệm du lịch đa dạng từ biển cả đến núi non, cùng những công trình lịch sử cổ kính. Trong đó, Ninh Thuận rực rỡ ánh nắng nơi lưu giữ nhiều di tích nổi tiếng đã trở thành điểm đến hấp dẫn du khách, đặc biệt là đền tháp Hòa Lai (Ba Tháp) – một tòa tháp biểu tượng văn hóa vượt thời gian. Hãy bước chân cùng chúng tôi để khám phá trọn vẹn vẻ đẹp của công trình đền tháp này nhé!
I. Tổng quan về di tích công trình tháp Hòa Lai Ninh Thuận
Cụm đền tháp Hòa Lai Ninh Thuận, hay còn được biết đến với tên gọi Ba Tháp, vẫn là một câu chuyện gây tranh cãi cho đến ngày nay. Tên Hòa Lai được cho là một biểu tượng kiến trúc Champa đặc trưng từ thế kỷ IX. Tuy nhiên, một ý kiến khác cho rằng Hòa Lai là tên của một địa danh ở Ninh Thuận, đã được hòa nhập vào Đại Việt trong thời kỳ thống nhất của vua Minh Mạng.
Theo những nghiên cứu khảo cổ, cụm đền tháp Hòa Lai gồm hai ngọn tháp Chăm vươn lên bên lề đường Quốc lộ 1A, nhưng lại được gọi là Ba Tháp vì trước đây, có ba ngôi tháp tại đó. Mặc dù một ngôi tháp đã bị đổ nhưng danh xưng Ba Tháp vẫn được lưu truyền. Cư dân Ninh Thuận thường gọi cụm đền tháp này là đền tháp Hòa Lai với tình yêu và sự tôn kính sâu sắc.
1. Xuất xứ của tên gọi
Trong thời kỳ Nhà Nguyễn, cách cụm tháp hiện tại khoảng 3km về phía Bắc, tồn tại một trạm liên lạc được biết đến với tên gọi “Thuận Lai”. Trước năm 1988, khi Ninh Thuận còn thuộc tỉnh Bình Thuận, các trạm liên lạc ở vùng này đều có tiền tố “Thuận”. Tuy nhiên, vào năm 1888 khi Ninh Thuận được chuyển thuộc tỉnh Khánh Hòa, trạm liên lạc Thuận Lai đã đổi tên thành Hòa Lai, tương tự như các trạm liên lạc ở Khánh Hòa.
Đó cũng là lúc các nhà khảo cổ trong cuối thế kỷ 19 quyết định sử dụng tên địa danh Hòa Lai để đặt cho cụm di tích Ba Tháp. Vào năm 1901, khi Ninh Thuận trở thành tỉnh riêng, trạm Hòa Lai thay đổi tên thành trạm Ninh Lai. Tuy nhiên, tên cũ Hòa Lai vẫn được sử dụng để đề cập đến cụm di tích Ba Tháp đến ngày nay.
2. Quá trình lịch sử hình thành và phát triển
Cụm tháp này khắc dấu ấn của thời kỳ thế kỷ 9, với phong cách kiến trúc đặc trưng Hoà Lai và nổi bật là một trong những cụm tháp Chăm cổ xưa nhất tồn tại đến ngày nay. Tuy nhiên, điều đặc biệt là không có bằng chứng về hoạt động tôn giáo thờ cúng từ khi xây dựng cho đến hiện tại. Thậm chí, có giả thuyết cho rằng cụm tháp này đã rơi vào tay người Khmer sau một cuộc xung đột ác liệt giữa hai vương quốc Khmer và Champa, điều này dẫn đến việc không có hoạt động tôn giáo diễn ra tại đây.
3. Nét kiến trúc độc đáo của Tháp Hòa Lai
Tháp Hòa Lai – một tuyệt tác kiến trúc độc đáo của người Chăm Pa, khẳng định bằng thiết kế vô cùng ấn tượng. Các nhà nghiên cứu nghệ thuật đánh giá rằng đây là những tòa tháp đẹp và thành công nhất trong nền văn hóa Chăm Pa. Thân tháp được xây dựng với hình dạng lập phương vững chắc, phần đáy là một bệ vuông tinh tế và từ đó phát triển thành hệ thống các tầng nhỏ hơn.
Bên cạnh vòm cửa độc đáo, các trụ ốp và các đường nét trang trí trên tháp được tinh giản, tạo điểm nhấn về cấu trúc đẹp mắt và vẻ đẹp của các hoa văn. Mỗi chi tiết được chế tác một cách tỉ mỉ, tạo nên sự rạng rỡ và quyến rũ cho kiến trúc tuyệt đẹp này.
Vòm cửa của Tháp Hòa Lai với hình dạng tò vò, tạo nên sự độc đáo và ấn tượng cho các cửa ra vào. Hoa văn cuộn và nổi bật từ miệng quái vật Kala trên đỉnh, lan tỏa khắp viền của vòm cửa. Tường giữa hai trụ ốp cũng được trang trí bằng những họa tiết hoa lá tinh tế. Phần trên của mỗi và bộ diềm mái tinh xảo với hoa văn tràng hoa liền mạch và hình ảnh Garuda – thần điểu – với cánh rộng.
Một điểm đặc biệt đáng chú ý của Tháp Hòa Lai là tường tháp không thẳng đứng, mà mềm mại cong lượn lên từ phía trên, tạo nên vẻ thanh lịch và phong cách riêng biệt cho kiến trúc này. Tổng kết lại, Tháp Hòa Lai là một công trình kiến trúc đáng ngưỡng mộ của người Chăm Pa, tôn vinh sự tinh tế và sự sáng tạo độc đáo của dân tộc này.
II. Vị trí tháp Hòa Lai Ninh Thuận và hướng dẫn cách đi đến tháp
Tháp Hòa Lai còn được gọi là Ba Tháp, nơi tọa lạc chỉ cách trung tâm thành phố Phan Rang 15km ở xã Bắc Phong thuộc huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận. Đây là một di sản lịch sử và nghệ thuật kiến trúc độc đáo được xây dựng đầu tiên của vùng Paduga – một tiểu quốc Panduranga.
Mang đậm phong cách Hòa Lai, Tháp là biểu tượng của nền văn hóa Champa từ thế kỷ IX đến thế kỷ XI, tạo sự khác biệt so với tháp Po Klong Garai (TK XII – XIII). Đây là một trong những ngọn tháp có giá trị lịch sử và đã được công nhận là Di sản Lịch sử Quốc gia từ năm 1997 bởi Bộ Văn hóa – Thông tin.
Khởi hành từ trung tâm Phan Rang, bạn đến ngã năm Phủ Hà, tiếp tục trên con đường Quốc lộ 1A, hướng về Nha Trang. Chỉ cần đi thêm khoảng 15km sau khi vượt qua cánh đồng quạt gió Ba Tháp, sẽ nhìn thấy hình ảnh di tích cụm tháp Hòa Lai ở phía bên phải.
Ngày nay, khu di tích Tháp Hòa Lai hấp dẫn du khách từ khắp nơi trong và ngoài nước đến tham quan và chiêm ngưỡng.
III. Khám phá những điểm đặc trưng độc đáo của tháp Hòa Lai Ninh Thuận
Cụm Ba Tháp cổ điển với kiến trúc độc đáo, đậm chất tinh hoa trong hoa văn. Tháp Bắc là tháp cao được xây từ gạch và điêu khắc tinh tế với hình ảnh chim, thú, lá hoa đầy cuốn hút. Cửa vào chỉ một hướng về phía Đông, tạo nên sự kỳ diệu và huyền bí. Bên trong, những ô hình tam giác đặc biệt để chứa ánh sáng từ đèn cúng tế tạo nên không gian độc đáo.
Tháp Nam với chiều cao vượt trội hơn, được xây từ gạch cổ và khắc họa những nét văn hóa tinh tế trên mặt tường. Thân tháp lớn hình khối lập phương nhô lên từ bệ vuông và có một hệ thống các tầng nhỏ hài hòa.
Kiến trúc tuyệt đẹp của cụm Ba Tháp được ca ngợi với sự hoàn thiện và lưu giữ qua thời gian, mang đến giá trị nghệ thuật tinh tế và sắc nét khó cưỡng.
Tháp Hòa Lai – một kiệt tác kiến trúc có ý nghĩa to lớn trong lịch sử văn hóa Việt Nam, là minh chứng cho kho tàng di sản phong phú của đất nước. Với kiến trúc vững chãi và tinh xảo, được bổ sung bởi những chứng tích lịch sử quý giá, Tháp Hòa Lai đóng một vai trò quan trọng trong việc làm sâu sắc thêm sự hiểu biết về lịch sử, văn hóa và kiến trúc của quốc gia.
Hơn nữa, Tháp Hòa Lai Ninh Thuận đã trở thành một điểm đến thú vị cho du khách, mang đến cho họ cơ hội duy nhất để khám phá sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Chăm Pa với những ảnh hưởng văn hóa khác được tìm thấy trên khắp cảnh quan rộng lớn của Việt Nam.
IV. Tóm lại
Khi bước chân vào Tháp Hòa Lai Ninh Thuận, bạn sẽ không chỉ khám phá một di sản văn hóa độc đáo của Việt Nam, mà còn được trải nghiệm một hành trình tìm hiểu về lịch sử, kiến trúc và văn hóa của quê hương dành cho những tâm hồn đam mê khám phá. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của Tháp Hòa Lai Ninh Thuận là một nhiệm vụ cấp bách hiện nay, vì nó mang trọng trách gìn giữ và truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau.
Hãy cùng chung tay gìn giữ và lan tỏa những kho tàng văn hóa vô giá này đến các thế hệ tương lai!
Đừng quên truy cập website phanrangland.com để tìm kiếm thêm nhiều địa danh du lịch nổi tiếng khác và cơ hội khám phá những đặc sản vùng miền, hoặc thông qua số hotline 0978 339 328 chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn mọi thông tin, cơ hội đầu tư mới trong lĩnh vực bất động sản.
